tiran boğazı ne demek?

Tiran Boğazı (, İbranice: מיצרי טיראן) Sina ve Arap Yarımadası arasında bulunan 5 km eninde boğaz. Akabe Körfezi'ni Kızıldeniz'le birleştirir. Adını Suudi Arabistan'ın boğaz açıklarında bulunan Tīrān Adası'ndan () alır.

Tiran Boğazı, İsrail için Hint Okyanusu'na, Ürdün için de Dünya denizlerine bağlantıdır.

Boğazın ortasında birçok mercan resifi bulunmaktadır.

Süveyş Krizi'nden kısa bir süre önce Cemal Abdünnasır, bu boğazı İsrail gemilerine kapatınca Altı Gün Savaşı'na sebep oldu. ABD Cumhurbaşkanı Lyndon B. Johnson, bu savaştan sonra 19. Haziran 1967'de „Eğer iyi düşünülmemiş tek bir eylem diğerlerinden daha fazla [savaşın] bu başlangıca sebep olduysa keyfî ve tehlikeli Tiran Boğazı'nı kapatma kararıydı. Bütün milletlerin deniz yollarından serbestçe geçme hattı olmalıdır.“1

Tiran Boğazı'nın kapatılması, 27 Nisan 1958'de kararlaştırılmış olan ve sınırdaş bölgeler için geçerli deniz egemenliği konvansiyonuna aykırıydı.2

Tiran Boğazı üzerinden tren ve yol köprüsü yapımı

Mısır ve Suudi Arabistan, 1988'den beri bu boğaz üzerinden bir tren ve yol köprüsü inşaatını yolunda adımlar atmaktadırlar. Köprünün uzunluğu 32 km olacaktır.3 Şimdiye kadar İsrail ve Ürdün üzerinden geçilmemek şartıyla bağlantılar, hava ve deniz yoludur.

Kaynakça

Orijinal kaynak: tiran boğazı. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

  1. Yehuda Lukacs: Documents on the Israeli-Palestinian Conflict 1967-1983; NY: Cambridge University Press 1984, s. 17-18; Abba Eban: Abba Eban; NY: Random House 1977, s.

  2. United Nations Conference on the Law of the Sea; Genf: UN Publications 1958, S. 132-134.

Kategoriler